Vào đầu năm học mới, không ít phụ huynh nhận thấy bé sợ môn Toán – một tình trạng khá phổ biến ở nhiều lứa tuổi. Ngay từ những tiết học đầu tiên, bé có thể cảm thấy lo lắng, chán nản hoặc tránh né khi nhắc đến môn học này.
Nguyên nhân có thể xuất phát từ lỗ hổng kiến thức của năm trước, áp lực điểm số, hoặc đơn giản là cách giảng dạy chưa khơi gợi hứng thú. Nếu tâm lý sợ hãi này không được xử lý kịp thời, bé dễ mất kiến thức nền quan trọng, dẫn đến tụt lại so với chương trình học. Từ đó, bé trở nên thiếu tự tin, ngại phát biểu, và áp lực tâm lý ngày càng tăng cao.
Môn Toán vốn là nền tảng để phát triển tư duy logic và kỹ năng giải quyết vấn đề, vì vậy việc bé sợ môn Toán ngay từ đầu năm học mới không chỉ ảnh hưởng đến kết quả học tập hiện tại mà còn có thể tạo ra thái độ tiêu cực với những môn khoa học khác. Tin vui là phụ huynh hoàn toàn có thể đồng hành và giúp bé vượt qua nỗi lo này bằng những phương pháp nhẹ nhàng, thực tế.
Bài viết này sẽ gợi ý những cách tiếp cận hiệu quả giúp bé lấy lại sự tự tin, tìm thấy niềm vui trong việc học Toán, và biến những giờ học khô khan thành trải nghiệm thú vị. Với sự hỗ trợ đúng cách, bé hoàn toàn có thể chuyển nỗi sợ thành động lực để tiến bộ và yêu thích môn Toán hơn.
1. Nguyên nhân khiến bé “sợ” môn Toán
1.1. Lỗ hổng kiến thức từ năm trước
Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bé sợ môn Toán là do lỗ hổng kiến thức từ năm học trước. Khi bước vào đầu năm học mới, chương trình Toán thường xây dựng dựa trên nền tảng kiến thức cũ. Nếu bé chưa nắm vững các phép tính cơ bản, định lý hay khái niệm quan trọng, việc tiếp cận kiến thức mới sẽ trở nên quá sức. Bé có thể cảm thấy bài học quá khó, không theo kịp bạn bè và dần hình thành tâm lý lo sợ. Sự chậm trễ này cũng làm bé e ngại đặt câu hỏi hay nhờ trợ giúp, dẫn đến việc khoảng cách kiến thức ngày càng lớn.
Để tránh tình trạng này, phụ huynh nên cùng bé rà soát lại kiến thức căn bản, hỗ trợ bé ôn tập trước khi bắt đầu chương trình mới. Việc tạo môi trường học tập thoải mái và khuyến khích bé đặt câu hỏi sẽ giúp bé lấy lại sự tự tin, từ đó giảm bớt áp lực và vượt qua nỗi lo liên quan đến Toán.
1.2. Áp lực điểm số và so sánh với bạn bè
Áp lực về điểm số và những so sánh vô tình giữa bé và bạn bè cũng là lý do khiến bé sợ môn Toán. Nhiều bé bắt đầu đầu năm học mới với kỳ vọng phải đạt điểm cao, đặc biệt là ở môn Toán vốn được coi là môn “cốt lõi”. Khi không đạt kết quả như mong muốn hoặc thấy bạn bè tiến bộ nhanh hơn, bé có thể cảm thấy tự ti, lo lắng và sợ thất bại. Việc phụ huynh hoặc giáo viên so sánh bé với người khác, dù chỉ là lời nhắc nhẹ, cũng dễ khiến bé mất động lực và áp lực tăng thêm.
Thay vì đặt nặng điểm số, phụ huynh nên tập trung khen ngợi nỗ lực của bé và khuyến khích tiến bộ từng bước nhỏ. Việc chuyển hướng mục tiêu từ “điểm cao” sang “hiểu bài và tiến bộ” sẽ giúp bé giảm bớt gánh nặng tâm lý. Khi áp lực được giải tỏa, bé sẽ dần lấy lại niềm tin vào khả năng của mình và cải thiện thái độ với môn Toán.
1.3. Phương pháp giảng dạy khô khan
Một nguyên nhân quan trọng khác khiến bé sợ môn Toán ngay từ đầu năm học mới là cách giảng dạy chưa tạo được hứng thú. Nếu bài học chỉ xoay quanh công thức và phép tính khô khan, bé sẽ khó cảm nhận được giá trị thực tế của môn Toán. Nhiều bé cần sự kết nối giữa kiến thức Toán và đời sống để thấy được tính ứng dụng, ví dụ: đo lường khi nấu ăn, tính tiền khi mua sắm, hay lập kế hoạch chi tiêu. Khi không tìm thấy sự liên hệ này, bé có thể coi Toán là môn “khó nhằn” và trở nên e dè.
Phụ huynh và giáo viên có thể cải thiện tình hình bằng cách sử dụng trò chơi, thí nghiệm, hoặc các tình huống thực tế để minh họa bài học. Khi Toán được gắn với hoạt động vui nhộn và gần gũi, bé sẽ dễ tiếp thu hơn và dần thay đổi thái độ. Một phương pháp học linh hoạt và sinh động không chỉ giảm bớt nỗi lo mà còn khơi dậy niềm yêu thích môn Toán cho bé.
1.4. Trải nghiệm tiêu cực
Những trải nghiệm tiêu cực trong quá trình học cũng có thể khiến bé sợ môn Toán ngay từ đầu năm học mới. Ví dụ, bé từng bị mắng hoặc chê bai khi làm sai bài tập, hoặc gặp thất bại trong kỳ kiểm tra quan trọng. Những tình huống này có thể để lại ám ảnh, khiến bé lo lắng mỗi khi phải tiếp xúc với Toán. Tâm lý sợ sai sẽ làm bé ngại hỏi, không dám thử nghiệm cách giải mới và dần mất hứng thú.
Để khắc phục, phụ huynh nên động viên và cho bé thấy rằng sai lầm là một phần tự nhiên của quá trình học. Giáo viên cũng nên xây dựng môi trường lớp học tích cực, nơi bé cảm thấy an toàn để đặt câu hỏi và thử sức. Khi bé nhận được sự khích lệ thay vì chỉ trích, nỗi sợ sẽ dần biến mất, và bé có thể tiếp cận môn Toán với tâm thế nhẹ nhàng, thoải mái hơn.
2. Cách xử lý giúp bé vượt qua nỗi sợ Toán
2.1. Lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc của bé
Khi bé bộc lộ sự lo lắng hoặc sợ hãi với môn Toán, phụ huynh trước hết cần lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc của bé. Nhiều bé vượt qua nỗi sợ Toán nhờ được cha mẹ tôn trọng cảm xúc, không chê trách hay so sánh. Hãy khuyến khích bé chia sẻ những phần bài học bé thấy khó, hoặc những lần bé cảm thấy áp lực trên lớp.
Phụ huynh có thể nói rằng việc cảm thấy khó với môn Toán là hoàn toàn bình thường, ai cũng từng gặp thử thách. Thái độ nhẹ nhàng và động viên giúp bé cảm thấy an toàn để bày tỏ. Thay vì hỏi “Sao con lại không hiểu bài?”, hãy thử hỏi “Phần nào làm con thấy khó nhất?” để bé cụ thể hóa vấn đề. Khi bé thấy cha mẹ quan tâm và không phán xét, bé sẽ dần lấy lại sự tự tin, từ đó dễ dàng vượt qua nỗi sợ Toán.
2.2. Biến Toán thành trò chơi và trải nghiệm thực tế
Một cách hiệu quả để giúp bé vượt qua nỗi sợ Toán là biến Toán thành trò chơi hoặc trải nghiệm thực tế. Những hoạt động như dùng flashcard, trò chơi ghép số hay ứng dụng học Toán vui nhộn giúp Toán trở nên sinh động và gần gũi. Phụ huynh có thể lồng ghép các khái niệm Toán vào cuộc sống hằng ngày, chẳng hạn đo nguyên liệu khi nấu ăn, tính tiền khi đi mua sắm, hoặc so sánh kích thước khi sắp xếp đồ vật.
Khi Toán gắn liền với hoạt động quen thuộc, bé không còn thấy môn học này xa lạ hay đáng sợ. Những trò chơi nhỏ cũng giảm bớt áp lực điểm số, tạo niềm vui và sự hứng thú. Sự kết hợp giữa học và chơi giúp bé nhận ra Toán không chỉ là những con số khô khan, mà còn là công cụ hữu ích trong cuộc sống, từ đó từng bước vượt qua nỗi sợ Toán.
2.3. Ôn lại kiến thức nền trước khi học bài mới
Một nguyên nhân khiến bé e ngại môn Toán là lỗ hổng kiến thức nền, khiến việc tiếp thu bài mới trở nên khó khăn. Để giúp bé vượt qua nỗi sợ Toán, phụ huynh nên dành thời gian cùng bé ôn lại các phép tính hoặc khái niệm cơ bản từ năm trước. Việc củng cố nền tảng giúp bé cảm thấy tự tin hơn khi bước vào chương trình mới. Có thể sử dụng tài liệu ôn tập đơn giản, video hướng dẫn sinh động hoặc bài tập minh họa dễ hiểu.
Thay vì ép bé học quá nhanh, hãy chia kiến thức thành các phần nhỏ để bé dễ tiếp nhận. Khi những kiến thức nền vững vàng, bé sẽ không còn cảm giác bị “choáng ngợp” trước Toán học. Việc từng bước củng cố như vậy không chỉ giúp bé hiểu bài tốt hơn mà còn xây dựng tâm lý tích cực, tạo động lực để bé vượt qua nỗi sợ Toán lâu dài.
2.4. Thiết lập mục tiêu nhỏ và khen thưởng đúng lúc
Để bé vượt qua nỗi sợ Toán, phụ huynh nên hướng dẫn bé thiết lập mục tiêu nhỏ, cụ thể. Thay vì yêu cầu bé hoàn thành một lượng bài tập lớn trong thời gian ngắn, hãy chia bài tập thành từng phần nhỏ. Mỗi lần hoàn thành một phần, bé sẽ cảm thấy thành công và bớt áp lực. Đồng thời, hãy khen ngợi nỗ lực thay vì chỉ chú trọng kết quả.
Ví dụ, thay vì nói “Con được điểm 10 rồi, giỏi quá”, hãy nói “Mẹ thấy con đã rất chăm chỉ luyện tập”. Lời khen đúng lúc giúp bé nhận ra rằng quá trình cố gắng quan trọng hơn điểm số. Một phần thưởng nhỏ như sticker, thời gian chơi thêm 10 phút hay một cái ôm cũng đủ khích lệ. Cách tiếp cận này không chỉ giảm bớt căng thẳng mà còn giúp bé xây dựng thái độ tích cực, từ đó từng bước vượt qua nỗi sợ Toán.
2.5. Hợp tác với giáo viên hoặc tìm sự hỗ trợ ngoài lớp học
Nếu bé vẫn gặp khó khăn với môn Toán dù đã được động viên, phụ huynh nên hợp tác với giáo viên hoặc tìm sự hỗ trợ ngoài lớp học. Trao đổi với giáo viên về tiến độ học và những phần bé đang gặp rắc rối có thể giúp tìm ra giải pháp phù hợp. Giáo viên thường có kinh nghiệm nhận diện lỗ hổng kiến thức và điều chỉnh phương pháp dạy.
Ngoài ra, phụ huynh có thể cân nhắc tìm một gia sư Toán hoặc nhóm học tập nhỏ, nơi bé có thể học cùng bạn bè trong môi trường ít áp lực hơn. Một người hướng dẫn phù hợp có thể giúp bé vượt qua nỗi sợ Toán bằng cách giải thích dễ hiểu, tạo không khí vui vẻ khi học. Khi bé nhận được sự hỗ trợ đúng cách, bé sẽ cảm thấy mình không đơn độc, từ đó tự tin hơn và dần yêu thích môn Toán.
3. Xây dựng thái độ tích cực lâu dài với môn Toán
Để bé xây dựng thái độ tích cực với môn Toán, phụ huynh cần bắt đầu từ việc tạo một không gian học tập thoải mái và không áp lực. Một góc học gọn gàng, ánh sáng đầy đủ và ít tiếng ồn sẽ giúp bé tập trung hơn. Quan trọng nhất là cha mẹ không nên đặt nặng điểm số hay so sánh bé với bạn bè, vì điều này dễ khiến bé cảm thấy căng thẳng. Thay vào đó, hãy khuyến khích bé coi Toán như một trò chơi rèn luyện tư duy, nơi bé được thử thách nhưng cũng được phép mắc lỗi và học hỏi từ sai lầm.
Chia sẻ những câu chuyện truyền cảm hứng cũng là cách hiệu quả để bé xây dựng thái độ tích cực với môn Toán. Cha mẹ có thể kể về những người từng gặp khó khăn với Toán nhưng đã kiên trì và thành công, chẳng hạn như các nhà khoa học hoặc doanh nhân nổi tiếng. Thậm chí, việc kể về trải nghiệm của chính cha mẹ – từng thấy Toán khó nhưng sau đó khám phá được sự thú vị của môn học – cũng có thể khích lệ bé. Những câu chuyện này gửi đi thông điệp rằng việc gặp khó khăn ban đầu là bình thường và hoàn toàn có thể vượt qua.
Ngoài ra, phụ huynh nên nhấn mạnh rằng Toán không chỉ để đạt điểm cao mà còn là công cụ giải quyết các vấn đề thực tế. Hãy cho bé thấy Toán xuất hiện ở khắp nơi: từ việc tính toán chi phí khi mua sắm, đo lường nguyên liệu khi nấu ăn, đến việc lên kế hoạch cho một chuyến du lịch. Khi bé hiểu giá trị ứng dụng của Toán trong đời sống, bé sẽ thấy môn học này gần gũi và hữu ích hơn.
Kết hợp các trò chơi, bài tập thực hành hoặc hoạt động gắn liền với thực tế sẽ giúp Toán bớt khô khan và trở nên thú vị. Bằng cách này, bé sẽ duy trì được sự hứng thú và tự tin với môn Toán trong suốt năm học.
Tham khảo thêm: Giải pháp giúp bé vượt qua nỗi sợ Toán lớp 7: Phương pháp học tập hiệu quả
4. Kết luận
Bé “sợ” môn Toán là tình trạng khá phổ biến, đặc biệt trong giai đoạn đầu năm học mới khi chương trình và áp lực học tập bắt đầu tăng lên. Tuy nhiên, đây không phải vấn đề không thể giải quyết. Nguyên nhân thường đến từ lỗ hổng kiến thức, áp lực điểm số, phương pháp giảng dạy khô khan hoặc những trải nghiệm tiêu cực trước đó. Khi hiểu rõ những yếu tố này, phụ huynh có thể tìm ra cách tiếp cận phù hợp để hỗ trợ bé.
Điều quan trọng là cha mẹ cần đồng hành và kiên nhẫn thay vì trách mắng hay so sánh. Hãy lắng nghe cảm xúc của bé, giúp bé củng cố kiến thức nền, biến Toán thành trò chơi thú vị và gắn kết nó với các hoạt động đời sống. Việc thiết lập mục tiêu nhỏ, khen ngợi nỗ lực và trao đổi thường xuyên với giáo viên cũng sẽ giúp bé dần lấy lại tự tin.
Khi được hỗ trợ đúng cách, Toán có thể trở thành môn học thú vị và bổ ích, thậm chí giúp bé phát triển tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề. Với sự đồng hành và động viên kịp thời, bé không chỉ vượt qua nỗi sợ Toán mà còn có thể tìm thấy niềm vui trong từng bài học.
